Η προσπάθεια του ζεύγους να αποκτήσουν παιδί, χωρίς αποτέλεσμα ονομάζεται υπογονιμότητα.
Το χρονικό διάστημα, το οποίο οδηγεί σε αυτό το πόρισμα είναι κυρίως οι 12 μήνες. Όμως αυτό αλλάζει ανάλογα με την ηλικία, κυρίως της γυναίκας. Σε μεγαλύτερες δηλ. ηλικίες, ο χρόνος της προσπάθειας περιορίζεται στους 6 μήνες συνήθως. Σε ποσοστό 35% το πρόβλημα εντοπίζεται στους άντρες. Ποσοστό μεγαλύτερο απ’ ότι πιστεύαμε παλαιότερα, το οποίο περιοριζόταν στο 15%.
Ποιες είναι όμως οι αιτίες που προκαλούν την ανδρική υπογονιμότητα;
- Κρυψορχία
- Συγγενείς ανωμαλίες:
- Απόφραξη σπερματικών οδών
- Έλλειψη σπερματικών οδών
- Υποσπαδία
- Επισπαδία
- Κιρσοκήλη
- Ορχίτιδα
- Επιδιδυμίτιδα
- Προστατίτιδα
- Διαταραχές εκσπερμάτωσης
- Γενετικοί παράγοντες
- Ανοσολογικοί παράγοντες
- Ενδοκρινικοί παράγοντες
- Τραυματισμοί ή εγχειρήσεις των γεννητικών οργάνων
- Περιβαλλοντικές επιδράσεις
- Επιπτώσεις ψυχολογικών καταστάσεων
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Ανθυγιεινός τρόπος ζωής
Υπάρχουν ενδείξεις που θα πρέπει να οδηγήσουν τον άντρα στον ουρολόγο;
- Προβλήματα στην εκσπερμάτιση
- Δυσκολία στύσης ή διατήρηση αυτής
- Ερεθισμός ή πόνος στην περιοχή των όρχεων
- Σκληροί όρχεις
- Μείωση της ερωτικής επιθυμίας
- Ιστορικό μίας πάθησης που επηρεάζει την γονιμότητα
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
Η διαγνωστική εξέταση που θα πρέπει κάθε άντρας να κάνει για ΠΡΟΛΗΨΗ
αλλά και για έλεγχο ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ είναι το ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ.
Η εξέταση καλό θα ήταν να γίνεται από έμπειρους γιατρούς βιοπαθολόγους ή κλινικούς εμβρυολόγους
με εξειδίκευση στην εργαστηριακή υπογονιμότητα για να αποφεύγονται τυχόν λάθη.
Επίσης τα μεγαλύτερα ποσοστά λάθους, προκύπτουν από την ανάλυση σε αυτοματοποιημένους αναλυτές,
οπότε καλό θα ήταν να ελέγχει ο κάθε ενδιαφερόμενος τον τρόπο και την πιστοποίηση του κέντρου όπου πραγματοποιείται η εξέταση.
Οι γενικότερες διαγνωστικές εξετάσεις που αφορούν τη διερεύνηση ανδρικής υπογονιμότητας
αφορούν εκτός από το σπερμοδιάγραμμα μια σειρά από εξειδικευμένες εξετάσεις.
- Ανοσολογικός έλεγχος σπέρματος:
- Έλεγχος τυχών αντισωμάτων εναντίον του ίδιου του σπέρματος.
- Απόπτωση DNA fragmentation DFI
- Έλεγχος τυχόν αυξημένου κατακερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων.
- SDI sperm decondensation
- Έλεγχος βαθμού ωριμότητας σπερματοζωαρίων στο δείγμα
- Οξειδωτικό στρες
- Έλεγχος αυξημένων ελεύθερων ριζών με συνέπεια βλάβες του DNA των σπερματοζωαρίων.
- Μικροβιολογικός έλεγχος
- Γενετικός έλεγχος – Μοριακός έλεγχος
- Ορμονικός έλεγχος
- Βιοχημικός έλεγχος
Ο έλεγχος της γονιμότητας του άντρα ξεκινάει με το Σπερμοδιάγραμμα και συνεχίζεται με τις πιο εξειδικευμένες εξετάσεις που προαναφέραμε, ανάλογα με το περιστατικό και την καθοδήγηση του κλινικού γιατρού.
Τι θα πρέπει να γνωρίζουμε για το Σπερμοδιάγραμμα;
Το Σπερμοδιάγραμμα θα μας δώσει πληροφορίες για την ικανότητα γονιμότητας του δείγματος.
Οι πληροφορίες από την εξέταση, θα καθοδηγήσουν το ζευγάρι αλλά κυρίως τον κλινικό γιατρό στις αποφάσεις για τον τρόπο που θα συνεχίσουν την προσπάθεια γονιμοποίησης.
Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ θα πρέπει να γίνεται η εξέταση σε δύο δείγματα σπέρματος για τυχόν διακύμανση, εξαιτίας παραγόντων όπως πυρετός, φάρμακα, κ.α. που μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα και την ποσότητα του σπέρματος κατά την εκσπερμάτιση.
Εάν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ, θα πρέπει να γίνεται και 3η ανάλυση σπέρματος.
Πριν την εξέταση θα πρέπει ο εξεταζόμενος να ακολουθήσει τις οδηγίες που θα δοθούν από το εξειδικευμένο κέντρο που θα αναλάβει τον εργαστηριακό έλεγχο.
Σπερμοδιάγραμμα
- Μακροσκοπική εξέταση
- Όγκος
- PH
- Ρευστοποίηση
- Ιξώδες
- Χροιά
- Οσμή
2. Έλεγχος ζωτικότητας σπερματοζωαρίων
3. Μικροσκοπίκη εξέταση
– Αριθμός σπερματοζωαρίων (η πιο αξιόπιστη μέθοδος είναι η μέτρηση με κυτταρόμετρο Neubauer).
– Κινητικότητα σπερματοζωαρίων που αφορά την ζωηρή κίνηση, την μέτρια κίνηση, την επιτόπια κίνηση, καθώς και την ακινησία.
– Μορφολογία σπερματοζωαρίων ώστε να διερευνήσουμε τις ανωμαλίες του σπερματοζωαρίου που αφορούν την κεφαλή του αυχένα και την ουρά του.
4. Μικροσκοπικά ευρήματα
- Έλεγχος για πυοσφαίρια
- Έλεγχος κυττάρων της σπερματικής σειράς
- Έλεγχος για ερυθρά αιμοσφαίρια
- Έλεγχος για άμορφα συστατικά
- Έλεγχος για μικροοργανισμούς
5. Έλεγχος για τυχόν συγκολλήσεις ζωντανών σπερματοζωαρίων
- Σε αυτή την περίπτωση καλό θα είναι να πραγματοποιείται ανοσολογικός έλεγχος.
Η αξιοπιστία των διαγνωστικών εργαστηριακών εξετάσεων έχει άμεση σχέση με την εξειδίκευση του κάθε επιστήμονα που ασχολείται με την ανάλυση σπέρματος, την πιστοποίηση του, την συνεχή του ενημέρωση στις ραγδαίες εξελίξεις των απαιτήσεων και των εξελίξεων αλλά και στην συμμετοχή του στις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Εταιρίας για την Ανθρώπινη Αναπαραγωγή.
Με εκτίμηση,
Σπανάκη Αθηνά